الفبا و واج‌های زبان پارسیگ چیست؟
زبان پارسیگ دارای الفبای همیشگی در درازای زیستش نبوده است. در آغازین روزهای زندگانیش به دبیره(=خط) پارسیگ سنگ‌نبشته‌ای نوشته می‌شده‌است سپس الفبایش به گونه‌ای ساده‌تر درآمد که به آن دبیره پارسیگ نوشتاری گویند. هنگامی که الفبای دینی اوستا یا دین دبیره بدست موبدان ساخته شد، از برای رفع و زدودن دشواری‌های خواندن الفبای دبیره نوشتاری از دین دبیره بهره جویی شد زیرا این الفبا یکی از کامل‌ترین الفباهای ساخته شده برای زبان‌های ایرانی است. پس از رمزگشایی و خواندن نوشته‌های پارسیگ الفبای لاتینی برای این نوشته‌ها پیشنهاد شده است که از برای آسانی در میان جهانیان و زبانشناسان روایی دارد. زبانشناسان پس از دیوید مک‌کنزی (یکی از بزرگترین زبانشناس انگلیسی در زمینه زبان‌های ایرانی) برای زبان پارسیگ الفبایی برپایه صداها و آواهای ویژه آن زبان ساختند. در این الفبا واج‌ها به دو دسته همخوان و واکه بخش می‌شوند. همخوان واج‌هایی هستند که همواره برای ادای آن‌ها نیازمند واکه‌ها هستیم برای نمونه واج /ب/ یا /پ/ در زبان فارسی؛ ولی واکه‌ها واج‌هایی هستند که مستقلا ادا می‌شوند مانند /آ/ یا /او/ در زبان فارسی.
جدول‌های واجی برای این زبان به گونه نگاره زیر است:
واکه‌ها
همخوان‌ها
نخستین تلاش‌ها برای به رشته نوشتار درآوردن زبان پارسیگ به روزگار اردشیر بابکان و فرزند نامورش شاهپور ساسانی است. در آن روزگار دبیران به دبیره‌ای برساخته و برگرفته از زبان پهلوانیگ سنگ‌نبشته‌ای؛ دبیره پارسیگ سنگ‌نبشته‌ای که دربردارنده نوزده نماد و حرف بود را بکار بردند. سنگ‌نبشته شاهپور بر کعبه زرتشت یکی از نخستین نوشته‌های بجای مانده از آن روزگار ست که به شرح رخداد جنگ‌های رومیان با وی می‌پردازد. دبیره نوشتاری که گاهی آن را کتابی نیز می‌خوانند دبیره‌ای برگرفته از دبیره سنگ‌نبشته‌ای پارسیگ است که دارای چهارده حرف است. این دبیره یکی از سخت‌ترین و دشوارترین و کژتاب‌ترین دبیره برای نوشتن زبان پارسیگ است که شوربختانه بالای ٪۷۰ نوشته‌های مانده از این زبان به همین دبیره آسانْ نویس ولی دشوارْ فهم است.
جدول سنجش الفباهای ایرانی میانه با آرامی شاهنشاهی
اگر تیزبینانه به جدول سنجش الفباها بنگرید در سمت راست جدول واژه Psalter خودنمایی می‌کند که به معنای «زَبوری» (زبور داوود (ع)) است. این الفبا ویژه ترسایان ایرانی در روزگار ساسانیان بوده است که انجیل یا اونگلیون (Ēwangelyōn) را بدان می‌نوشتند. امروزه تنها پاره‌ای از آن انجیل (زبور) پارسیگ یافت شده است.
